در دهه‌های اخیر، نظام حقوق بین‌الملل پناهندگان با فاصله چشم‌گیری میان تعهدات دولت‌ها و عملکرد عملی آنان روبه‌رو بوده است؛ موضوعی که در کشورهایی مانند ایران به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین میزبانان جمعیت‌های مهاجر و پناهنده، ابعادی پیچیده‌تر می‌یابد. دکتر امیر مقامی در این گفت‌وگو، با توضیح تفاوت بنیادین میان «مهاجرت» به‌عنوان یک حق انتخابی و «پناهندگی» به‌عنوان یک وضعیت اضطراریِ مبتنی بر ترس موجه، بر ضرورت احترام دولت‌ها به اصل منع بازگرداندن و ارتقای نظام‌های حمایتی تأکید می‌کند. او در ادامه، با اشاره به پدیده نوظهور «پناهندگان اقلیمی» و نبودِ چارچوب الزام‌آور برای حمایت از آنان، روند جهانیِ گرایش دولت‌ها به سیاست‌های سخت‌گیرانه‌تر در حوزه مهاجرت و پناهندگی را تحلیل کرده و نمونه‌هایی از فرانسه، آلمان، بریتانیا و دیگر کشورها را مورد بررسی قرار می‌دهد.

بخش دیگر این گفت‌وگو به واکاوی وضعیت پناهندگان در ایران اختصاص دارد؛ جایی که علیرغم سابقه طولانی در میزبانی از میلیون‌ها پناهنده، فقدان قانون جامع پناهندگی، نبود نهادهای قضایی اختصاصی جهت رسیدگی به وضعیت پناهندگان، محدودیت منابع مالی، پیچیدگی فرایندهای اداری و دشواری دسترسی به خدمات اساسی، چالش‌های جدی ایجاد کرده است. دکتر مقامی تأکید می‌کند که اصلاح ساختارهای حقوقی، تدوین قانون جامع پناهندگی، تقویت همکاری‌های بین‌المللی و آموزش تخصصی مأموران و نهادهای مرتبط، پیش‌نیازهای اساسی برای بهبود شرایط موجود هستند.

 

برای مطالعه متن کامل مصاحبه، می‌توانید به اینجا مراجعه کنید...