حقوق بشر به‌ عنوان مجموعه‌ای از حقوق بنیادین و غیرقابل‌سلب، حق دسترسی به آموزش و سوادآموزی را نیز در بر می‌گیرد؛ حقی که نه‌تنها به توانایی خواندن و نوشتن منجر می‌شود، بلکه امکان مشارکت اجتماعی، دسترسی به اطلاعات معتبر و دفاع آگاهانه از حقوق فردی را فراهم می‌آورد. سوادآموزی نقشی تعیین‌کننده در کاهش فقر، تقویت عدالت جنسیتی و توانمندسازی زنان، ارتقای مهارت‌های شغلی و حتی توسعه پایدار دارد؛ چرا که جامعه باسواد قادر است با فهم بهتر اقتضائات دنیای مدرن و مدیریت منابع طبیعی، به پیشرفت پایدار کمک کند. نهادهای جهانی مانند یونیسف و یونسکو نیز از طریق برنامه‌های آموزشی، همکاری با دولت‌ها و ایجاد ساختارها، در پی توسعه آموزش فراگیر، ارتقای کیفیت نظام‌های آموزشی، تقویت یادگیری مادام‌العمر و گسترش فرصت‌های برابر آموزشی هستند. با وجود این تلاش‌ها، میلیون‌ها کودک و بزرگسال در جهان همچنان به علت عواملی چون تبعیض جنسیتی یا قومی، فقر و نبود زیرساخت‌های مناسب، درگیری‌های مسلحانه، ناامنی، بلایای طبیعی ناشی از تغییرات اقلیم، کیفیت پایین آموزش و کمبود معلمان متخصص، از دستیابی به آموزش محروم می‌مانند. آسیب‌پذیری گروه‌هایی مانند مهاجران، روستاییان دورافتاده، زنان و دختران یا افراد دارای معلولیت نشان می‌دهد که دسترسی به آموزش هنوز به‌طور عادلانه محقق نشده است. رفع این موانع مستلزم رویکردهای عملی همچون افزایش آگاهی عمومی نسبت به اهمیت سوادآموزی، حمایت اقتصادی و حرفه‌ای از معلمان و مراکز آموزشی، مبارزه با فقر و تبعیض، ارائه الگوهای آموزشی متناسب با شرایط محلی و تقویت سواد همراه با مهارت‌محوری است؛ امری که بدون هماهنگی دولت‌ها و نهادهای بین‌المللی به نتیجه نخواهد رسید.

 

برای مطالعه متن کامل این یادداشت، به اینجا مراجعه کنید...