در پی حملات اسرائیل به غزه و پیامدهای انسانی و ژئوپلیتیکی آن، گروه پژوهشی «حقوق بشر دانشگاه اصفهان» نشستی تخصصی با عنوان دیوان کیفری بین‌المللی و بحران غزه برگزار کرد. در بخش نخست، دکتر حسن پوربافرانی با تمرکز بر بُعد ماهوی دیوان، تلاش کرد رفتارهایی را که می‌توان آن‌ها را ذیل جرایمی مانند جنایت جنگی، جنایت علیه بشریت و نسل‌کشی قرار داد، تبیین کند. او با اشاره به «صلاحیت تکمیلی» دیوان تأکید نمود که اصل صلاحیت، ابتدا در اختیار محاکم داخلی کشورهاست و برخی دولت‌ها از این موضوع برای دور کردن دیوان از رسیدگی به اقدامات خود بهره می‌برند. وی همچنین اصول بنیادین حقوق بشردوستانه نظیر اصل تفکیک میان اهداف نظامی و غیرنظامی، منع حمله به افراد فاقد مشارکت مستقیم در مخاصمه و ممنوعیت تحمیل رنج غیرضروری بر نیروهای دشمن و نقض‌های رخ‌داده در غزه را تشریح کرد.

در ادامه، دکتر امیر مقامی با تأکید بر جنبه شکلی دیوان، پرسش اصلی را این دانست که آیا اساساً دیوان می‌تواند نسبت به وضعیت غزه اِعمال صلاحیت کند یا خیر. او شرایط لازم برای ورود دیوان به پرونده‌ها از جمله عضویت یکی از طرف‌های درگیر در اساسنامه، ارتکاب جرم توسط اتباع یک دولت عضو یا در قلمرو آن و دیگر معیارهای حقوقی را توضیح داد. مقامی با اشاره به مسیر عضویت دولت خودگردان فلسطین و تردیدهای اولیه رئیس وقت دیوان، چالش‌های موجود را بیان کرد؛ از جمله گزینشی عمل کردن دیوان در انتخاب مصادیق جرم، موانع ناشی از صلاحیت تکمیلی و دیگر پیچیدگی‌های حقوقی مرتبط با رسیدگی به وضعیت غزه.

 

گزارش کامل نشست را در اینجا بخوانید...